长乐王
长乐王

千字文·音注(南北朝)周兴嗣

天地玄黄,宇宙洪荒(tiān dì xuán huáng,yǔ zhòu hóng huāng)

日月盈昃,辰宿列张(rì yuè yíng zè,chén xiù liè zhāng)

寒来暑往,秋收冬藏(hán lái shǔ wǎng,qiū shōu dōng cáng)

闰余成岁,律吕调阳(rùn yú chéng suì,lǜ lǚ tiáo yáng)

云腾致雨,露结为霜(yún téng zhì yǔ,lù jié wéi shuāng)

金生丽水,玉出昆冈(jīn shēng lì shuǐ,yù chū kūn gāng)

剑号巨阙,珠称夜光(jiàn hào jù què,zhū chēng yè guāng)

果珍李柰,菜重芥姜(guǒ zhēn lǐ nài,cài zhòng jiè jiāng)

海咸河淡,鳞潜羽翔(hǎi xián hé dàn,lín qián yǔ xiáng)

龙师火帝,鸟官人皇(lóng shī huǒ dì,niǎo guān rén huáng)

始制文字,乃服衣裳(shǐ zhì wén zì,nǎi fú yī cháng)

推位让国,有虞陶唐(tuī wèi ràng guó,yǒu yú táo táng)

吊民伐罪,周发殷汤(diào mín fá zuì,zhōu fā yīn tāng)

坐朝问道,垂拱平章(zuò cháo wèn dào,chuí gǒng píng zhāng)

爱育黎首,臣伏戎羌(ài yù lí shǒu,chén fú róng qiāng)

遐迩一体,率宾归王(xiá ěr yī tǐ,shuài bīn guī wáng)

鸣凤在竹,白驹食场(míng fèng zài zhú,bái jū shí chǎng)

化被草木,赖及万方(huà bèi cǎo mù,lài jí wàn fāng)

盖此身发,四大五常(gài cǐ shēn fà,sì dà wǔ cháng)

恭惟鞠养,岂敢毁伤(gōng wéi jū yǎng,qǐ gǎn huǐ shāng)

女慕贞洁,男效才良(nǚ mù zhēn jié,nán xiào cái liáng)

知过必改,得能莫忘(zhī guò bì gǎi,dé néng mò wàng)

罔谈彼短,靡恃己长(wǎng tán bǐ duǎn,mí shì jǐ cháng)

信使可覆,器欲难量(xìn shǐ kě fù,qì yù nán liáng)

墨悲丝染,诗赞羔羊(mò bēi sī rǎn,shī zàn gāo yáng)

景行维贤,克念作圣(jǐng xíng wéi xián,kè niàn zuò shèng)

德建名立,形端表正(dé jiàn míng lì,xíng duān biǎo zhèng)

空谷传声,虚堂习听(kōng gǔ chuán shēng,xū táng xí tīng)

祸因恶积,福缘善庆(huò yīn è jí,fú yuán shàn qìng)

尺璧非宝,寸阴是竞(chǐ bì fēi bǎo,cùn yīn shì jìng)

资父事君,曰严与敬(zī fù shì jūn,yuē yán yǔ jìng)

孝当竭力,忠则尽命(xiào dāng jié lì,zhōng zé jìn mìng)

临深履薄,夙兴温凊(lín shēn lǚ bó,sù xīng wēn qìng)

似兰斯馨,如松之盛(sì lán sī xīn,rú sōng zhī shèng)

川流不息,渊澄取映(chuān liú bù xī,yuān chéng qǔ yìng)

容止若思,言辞安定(róng zhǐ ruò sī,yán cí ān dìng)

笃初诚美,慎终宜令(dǔ chū chéng měi,shèn zhōng yì lìng)

荣业所基,籍甚无竟(róng yè suǒ jī,jí shèn wú jìng)

学优登仕,摄职从政(xué yōu dēng shì,shè zhǐ cóng zhèng)

存以甘棠,去而益咏(cún yǐ gān táng,qù ér yì yǒng)

乐殊贵贱,礼别尊卑(yuè shū guì jiàn,lǐ bié zūn bēi)

上和下睦,夫唱妇随(shàng hé xià mù,fū chàng fù suí)

外受傅训,入奉母仪(wài shòu fù xùn,rù fèng mǔ yí)

诸姑伯叔,犹子比儿(zhū gū bó shú,yōu zǐ bǐ ér)

孔怀兄弟,同气连枝(kǒng huái xiōng dì,tóng qì lián zhī)

交友投分,切磨箴规(jiāo yǒu tóu fēn,qiē mó zhēn guī)

仁慈隐恻,造次弗离(rén cí yǐn cè,zào cì fú lí)

节义廉退,颠沛匪亏(jié yì lián tuì,diān pèi fěi kuī)

性静情逸,心动神疲(xìng jìng qíng yì,xīn dòng shén pí)

守真志满,逐物意移(shǒu zhēn zhì mǎn,zhú wù yì yí)

坚持雅操,好爵自縻(jiān chí yǎ cāo,hǎo jué zì mí)

都邑华夏,东西二京(dū yì huá xià,dōng xī èr jīng)

背邙面洛,浮渭据泾(bèi máng miàn luò,fú wèi jù jīng)

宫殿盘郁,楼观飞惊(gōng diàn pán yù,lóu guàn fēi jīng)

图写禽兽,画彩仙灵(tú xiě qín shòu,huà cǎi xiān líng)

丙舍旁启,甲帐对楹(bǐng shè páng qǐ,jiǎ zhàng duì yíng)

肆筵设席,鼓瑟吹笙(sì yán shè xí,gǔ sè chuī shēng)

升阶纳陛,弁转疑星(shēng jiē nà bì,biàn zhuàn yí xīng)

右通广内,左达承明(yòu tōng guǎng nèi,zuǒ dá chéng míng)

既集坟典,亦聚群英(jì jí fén diǎn,yì jù qún yīng)

杜稿钟隶,漆书壁经(dù gǎo zhōng lì,qī shū bì jīng)

府罗将相,路侠槐卿(fǔ luó jiàng xiàng,lù jiā huái qīng)

户封八县,家给千兵(hù fēng bā xiàn,jiā jǐ qiān bīng)

高冠陪辇,驱毂振缨(gāo guān péi niǎn,qū gǔ zhèn yīng)

世禄侈富,车驾肥轻(shì lù chǐ fù,chē jià féi qīng)

策功茂实,勒碑刻铭(cè gōng mào shí,lè bēi kè míng)

磻溪伊尹,佐时阿衡(pán xī yī yǐn,zuǒ shí ē héng)

奄宅曲阜,微旦孰营(yǎn zhái qū fù,wēi dàn shú yíng)

桓公匡合,济弱扶倾(huán gōng kuāng hé,jì ruò fú qīng)

绮回汉惠,说感武丁(qǐ huí hàn huì,yuè gǎn wǔ dīng)

俊义密勿,多士实宁(jùn yì mì wù,duō shì shí níng)

晋楚更霸,赵魏困横(jìn chǔ gēng bà,zhào wèi kùn héng)

假途灭虢,践土会盟(jiǎ tú miè guó,jiàn tǔ huì méng)

何遵约法,韩弊烦刑(hé zūn yuē fǎ,hán bì fán xíng)

起翦颇牧,用军最精(qǐ jiǎn pō mù,yòng jūn zuì jīng)

宣威沙漠,驰誉丹青(xuān wēi shā mò,chí yù dān qīng)

九州禹迹,百郡秦并(jiǔ zhōu yǔ jì,bǎi jùn qín bìng)

岳宗泰岱,禅主云亭(yuè zōng tài dài,shàn zhǔ yún tíng)

雁门紫塞,鸡田赤诚(yàn mén zǐ sài,jī tián chì chéng)

昆池碣石,钜野洞庭(kūn chí jié shí,jù yě dòng tíng)

旷远绵邈,岩岫杳冥(kuàng yuǎn mián miǎo,yán xiù yǎo míng)

治本于农,务兹稼穑(zhì běn yú nóng,wù zī jià sè)

俶载南亩,我艺黍稷(chù zǎi nán mǔ,wǒ yì shǔ jì)

税熟贡新,劝赏黜陟(shuì shú gòng xīn,quàn shǎng chù zhì)

孟轲敦素,史鱼秉直(mèng kē dūn sù,shǐ yú bǐng zhí)

庶几中庸,劳谦谨敕(shù jǐ zhōng yōng,láo qiān jǐn chì)

聆音察理,鉴貌辨色(líng yīn chá lǐ,jiàn mào biàn sè)

贻厥嘉猷,勉其祗植(yí jué jiā yóu,miǎn qí zhī zhí)

省躬讥诫,宠增抗极(xǐng gōng jī jiè,chǒng zēng kàng jí)

殆辱近耻,林皋幸即(dài rǔ jìn chǐ,lín gāo xìng jí)

两疏见机,解组谁逼(liǎng shū jiàn jī,jiě cú shuí bī)

索居闲处,沉默寂寥(suǒ jū xián chǔ,chén mò jì liáo)

求古寻论,散虑逍遥(qiú gǔ xún lùn,sǎn lǜ xiāo yáo)

欣奏累遣,戚谢欢招(xīn zòu lèi qiǎn,qī xiè huān zhāo)

渠荷的历,园莽抽条(qú hé dì lì,yuán mǎng chōu tiáo)

枇杷晚翠,梧桐蚤凋(pí pá wǎn cuì,wú tóng zǎo diāo)

陈根委翳,落叶飘摇(chén gēn wěi yì,luò yè piāo yáo)

游鹍独运,凌摩绛霄(you kūn dú yùn,líng mó jiàng xiāo)

耽读玩市,寓目囊箱(dān dú wán shì,yù mù náng xiāng)

易輶攸畏,属耳垣墙(yì yóu yōu wèi,zhǔ ěr yuán qiáng)

具膳餐饭,适口充肠(jù shàn cān fàn,shì kǒu chōng cháng)

饱饫烹宰,饥厌糟糠(bǎo yù pēng zǎi,jī yàn zāo kāng)

亲戚故旧,老少异粮(qīn qì gù jiù,lǎo shào yì liáng)

妾御绩纺,侍巾帷房(qiè yù jì fǎng,shì jīn wéi fáng)

纨扇圆洁,银烛炜煌(wán shàn yuán jié,yín zhú wěi huáng)

昼眠夕寐,蓝笋象床(zhòu mián xī mèi,lán sǔn xiàng chuáng)

弦歌酒宴,接杯举觞(xián gē jiǔ yàn,jié bēi jǔ shāng)

矫手顿足,悦豫且康(jiǎo shǒu dùn zú,yuè yù qiě kāng)

嫡后嗣续,祭祀烝尝(dí hòu sì xù,jì sì zhēng cháng)

稽颡再拜,悚惧恐惶(qǐsǎng zài bài,sǒng jù kǒng huáng)

笺牒简要,顾答审详(jiān dié jiǎn yào,gù dá shěn xiáng)

骸垢想浴,执热愿凉(hái gòu xiǎng yù,zhí rè yuàn liáng)

驴骡犊特,骇跃超骧(lǘ luó dú tè,hài yuè chāo xiāng)

诛斩贼盗,捕获叛亡(zhū zhǎn zéi dào,bǔ huò pàn wáng)

布射僚丸,嵇琴阮啸(bù shè liáo wán,jī qín ruǎn xiào)

恬笔伦纸,钧巧任钓(tián bǐ lún zhǐ,jūn qiǎo rén diào)

释纷利俗,并皆佳妙(shì fēn lì sú,bìng jiē jiā miào)

毛施淑姿,工颦妍笑(máo shī shū zī,gōng pín yán xiào)

年矢每催,曦晖朗曜(niánshǐměicuī,xī huī lǎng yào)

璇玑悬斡,晦魄环照(xuán jī xuán wò,huì pò huán zhào)

指薪修祜,永绥吉劭(zhǐ xīn xiū hù,yǒng suí jí shào)

矩步引领,俯仰廊庙(jù bù yǐn lǐng,fǔ yǎng láng miào)

束带矜庄,徘徊瞻眺(shù dài jīn zhuāng,pái huái zhān tiào)

孤陋寡闻,愚蒙等诮(gū lòu guǎ wén,yú méng děng qiào)

谓语助者,焉哉乎也(wèi yǔ zhù zhě,yān zāi hū yě)

本文番号: 长乐王 - 古文观止 - 千字文·音注(南北朝)周兴嗣

评论